Een statement is het. Dat de wanden groen zijn van het kleine privémuseum dat toepasselijk Greenbox Museum heet. Een statement tegenover galerie White Cube en alle andere musea en galeries in de westerse wereld met hun overwegend witte wanden. En daarmee ook een statement tegenover dat wat hip and happening is. Want dat laatste is Saoedi-Arabië vooralsnog niet bepaald. Daarnaast is groen niet geheel toevallig ook dé kleur van de islam.

Schilderijen, foto’s, films en installaties

Aarnout Helb raakte geïntrigeerd door het land van Medina en Mekka. Het land ook waar de aanslagen van 9/11 werden beraamd. Hij ging er kijken en ontdekte een verrassend levendige kunstwereld. Inmiddels heeft hij een collectie hedendaagse kunst uit Saoedi-Arabië opgebouwd die bestaat uit meer dan 140 schilderijen, foto’s, films en installaties. Een selectie daarvan is te zien in zijn kleine Greenbox Museum. Daarmee wil hij mensen een andere kijk op dit islamitische land geven. Dat klinkt mij als kunst in de oren.

Eerste museum in de wereld

Het Greenbox Museum is het eerste museum voor hedendaagse kunst uit Saoedi-Arabië in de wereld. Het ligt in Amsterdam, verstopt in een straat waar hoofdzakelijk restaurants en cafés zitten. Ik meld me bij de receptie van een verzamelgebouw voor creatieve bedrijven. Een telefoontje is nodig om me door te kunnen laten naar de vierde verdieping. Eenmaal boven staat de deur van het museum open. De ruimte heeft wel wat weg van een atelier. De muren en de vloer gevuld met kunstwerken, een tafel vol boeken en krantenknipsels, stoelen eromheen. Helb komt achter zijn bureau vandaan en ontvangt me als een gentleman. Hij vertelt hoe zijn museum geïnspireerd is op de kabinetten uit de tijd van de Verlichting. Toen mensen thuis ruimte vrij maakten om hun verzameling tentoon te stellen. Vanuit de gedachte dat kennis delen, de wereld onderzoeken en bediscussiëren, goed deed. Leren en discussiëren plus genieten, dat is ook Helbs uitgangspunt. Het is aan mij wat ik wil, me overgeven aan de kunst of er meer over horen. Ik wil het laatste. Zeker omdat bij de kunstwerken geen uitleg hangt.

Geëngageerde kunstenaars

Helb is een begenadigd verteller. Daardoor is het Greenbox Museum niet alleen een museum van beelden, maar net zo goed van verhalen. Ik hoor over Saoedi-Arabië, over politiek en maatschappelijk omstreden kunst. Over het gebrek aan aandacht van grote Nederlandse musea. Woorden als ‘meer uitwisseling’ en ‘verrijking’ vallen. Maar vooral vertelt Helb over alle geëngageerde kunstenaars. Ik verbaas me over het aantal vrouwelijke kunstenaars in een land waar diezelfde vrouwen verplicht aan de hand van hun vader of echtgenoot lopen. Zoals Sara Khodja, opgegroeid met een vader die kleden maakt, die haar steunt en blijkbaar inspireert. Er hangt onder andere een levensgrote naald van haar in het Greenbox Museum. Want? Door het oog van de naald kun je de wereld niet bezien. Ook intrigerend en van een vrouw: de prachtige fotogrammen van Maha Malluh die wel wat weg hebben van graffiti en die het leven in Saoedi-Arabië becommentariëren.

Verrijkend

Nog één verhaal dan. Over installatie de gele koe. Die onder andere bestaat uit een video met een geel geschilderde koe, gele kratten met melkpakken en doosjes La vache qui rit. De gele koe komt voor in de Koran als ‘aangenaam voor hen die haar zien’, terwijl geen levende wezens afgebeeld mogen worden volgens diezelfde Koran. Een staaltje conceptuele kunst van kunstenaar en arts Ahmed Mater die daarmee de tegenstrijdige teksten in het heilige boek ter discussie stelt. Het was Helbs eerste aanraking met kunst uit Saoedi-Arabië. En zie hier waar dat tien jaar later toe heeft geleid. Een prachtig en overzichtelijk privémuseum van een onderhoudende eigenaar met spannende hedendaagse kunstwerken. Weg met de stereotypen. Groen is het nieuwe wit.

Update: Het museum is verhuisd naar Hoofddorp en alleen op afspraak te bezoeken. Ik heb het zelf nog niet gezien, maar ik verwacht dat het groen is gebleven.