Turks Fruit was voor mij eerst een boek voordat ik het jaren later ook in mijn mond stopte. En het is niet bij één keer gebleven. Meestal in Turkije maar recent kwam een vriendin bij mij thuis langs met een cadeautje. Een doos met inhoud van de Zoetterette, Turks delight uit Rotterdam. Het ging erin als koek en smaakte naar meer. Vooral toen ik hoorde dat ze zo’n zeventig verschillende smaken hebben die ook regelmatig wisselen.

Eigen recepten in Turkije gemaakt

Het grappige is dat zus en broer Leyla Arslan en Ferdi Karakoç niet opgegroeid zijn met Turks fruit. Dat vertelt Ferdi mij in hun na vijf jaar net geopende tweede filiaal in het Oude Noorden. Ze wisten alleen dat ze wilden ondernemen, maar wat dan? Op onderzoek in Istanbul bleven ze plakken aan Turks fruit. Bijna letterlijk want wat ze proefden, vonden ze veel te zoet. Na heel wat trials en errors hebben ze een leverancier gevonden die bij hen past. Die gaat voor vers en voor onbewerkte bruine suiker in plaats van het gangbare glucose waar je volgens Ferdi keelpijn van krijgt of een rare nasmaak aan overhoudt. De Zoetterette bedenkt zelf de recepten en die worden dan speciaal voor hen in Turkije gemaakt.

Ook voor veganisten

In de toonbank ligt het Turks fruit in series bij elkaar. De fruitige soorten met smaken als abrikoos, watermeloen, moerbei en cranberries. De varianten waar vruchten worden gecombineerd met noten of erin worden gerold. Ik hoor over de rauwe, groene pistachenoten die ze gebruiken en die veel meer smaak hebben dan de wat gelere. Terwijl de rozenblaadjes van de vruchtbare akkers uit het zuiden van Turkije komen (Ferdi’s woorden). Ik proef een stukje met granaatappel en pistache omhuld met een witte lekker kleverige substantie, een beetje als noga maar dan veel minder taai – waar opgeschuimde melk van orchideeënwortels in is verwerkt – het geheel gerold in rozenblaadjes. Wat een goeie combi van smaken is dat! En dus ook geschikt voor veganisten, net als 50 à 60% van de smaken. Nu we het er toch over hebben, meer dan een derde van het Turks fruit van de Zoetterette is glutenvrij en bijna alles lactosevrij.

Verrukkelijke smaakbommen

Dan heb je nog de frivole serie die ze zelf ‘toetjes’ noemen. Klopt als een bus. Daar gaan ze helemaal los qua creativiteit. Deze lijken wel wat op sushi maar dan met vullingen van smeuïge chocolade of karamel met pinda’s, bruin als een brownie, gerold in smarties of bedekt met crispy engelenhaar. Ik probeer de goede woorden te vinden voor deze smaakbommen. Het wordt niet beter dan dit: zoet, romig, knapperig, knisperend, kleverig. Ik ga met een ‘van alles wat’-doosje naar huis.

Net een bazaar

Nu wil de Zoetterette dit filiaal op een bazaar laten lijken. Daarom aan het plafond nazars, die blauwe amuletten die je beschermen tegen het kwaad. Maar ook grote brokken halva die Leyla zelf maakt en verse, ongebrande noten, theeën en souvenirs. Er zijn niet al te zoete jams van het in Istanbul populaire lunchcafé Bazlama Kavalti. Ik neem de voor mij onbekende melkjam mee (een soort dulce de leche). Verder zijn er allerlei Turkse streekproducten, zoals tijmsalade, die bij het ontbijt gegeten schijnt te worden. Vlakbij de kassa vind ik kaynana. Ferdi licht toe: ‘Dat is schoonmoederssnoepje, een hard karamelsnoepje waar je lang op zuigt. Een goed cadeau voor schoonmoeders omdat die zo veel kletsen.’ Ze denken echt aan iedereen bij de Zoetterette.